لینک دانلود خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع : ( قابل ویرایش اماده پرینت )
تعداد : 11 صفحه
قسمتی متن :
نظارت کنترل مدیریت اسلامی
مقدمه :
نظارت کنترل یکی اجزای اصلی مدیریت محسوب گردد، بطوریکه بدون توجه جزء ، سایر اجزاء مدیریت ، مثل برنامه ریزی ، سازماندهی هدایت ناقص بوده تضمینی انجام درست انها وجود ندارد. حقیقت زمانی یک برنامه تهیه اجرای سازماندهی بعمل امد رهبری هدایت مشخص ، انتظار هدفهای برنامه تحقق پیدا کند اجرای برنامه ، اطمینان وجود داشته باشد روند حرکت دقیقا بسوی اهداف تعیین شده باشد. گاهی ممکن حتی جزئیات برنامه بصورت دقیق اجرا گردد اما جهت گیری کلی اجرای برنامه دارای انحراف بوده ما هدف دور سازد. اطمینان اینکه اجرای برنامه هدایت درست صورت گیرد صورت مشاهده انحراف ، اقدام لازم تصحیح بعمل اید، نیازمند فرایندی نظارت کنترل نامند.
تعریفی مورد کنترل نظارت کرده اند عبارت : « ارزیابی تصمیم گیری برنامه زمان اجرای انها اقدامات لازم جلوگیری انحراف عملیات نسبت هدفهای برنامه تصحیح انحرافات احتمالی بوجود امده » . همانطور تعریف ملاحظه گردد ، ارزشیابی جزئی نظارت کنترل بحساب اید.
فرایند کنترل شامل چند مرحله عبارتند :
1- تعیین شاخصها معیارها متناسب هدفهای برنامه پیش بینی نتایج برنامه
- 2تهیه تدوین اطلاعات مربوط اقدامات انجام شده
3- مقایسه اطلاعات مدون معیارها شاخصها
4-تصمیم گیری اقدام اصلاحی رفع نواقص تصحیح انحرافها[1]
در اسلام موضوع نظارت کنترل همه سطوح مدیریت بعنوان یک اصل مورد توجه قرار گرفته مقاله ابتدا اهمیت نظر اسلام مورد بحث قرار گیرد، سپس مراجع نظارت کننده حکومت مدیریت اسلامی موضوع نظارت همگانی بیان گردد انگاه بحث پیرامون مراحل نظارت کنترل پرداخته شود.
اهمیت موضوع نظر اسلام :
در اسلام ارزشیابی ، حسابرسی سایر اصطلاحاتی حقیقت بیان نظارت کنترل مورد استفاده قرار گیرد زیاد بحث شده زیر نمونه ارائه گردد :
1- قران کریم ایات زیادی موضوع نظارت کنترل همگانی تحت عنوان امر معروف نهی منکر مطرح شده ادامه مقاله بحث خواهد : علاوه ایاتی انها خداوند نظارت خود حسابرسی مطرح سازد ، مثل ایه 18 سوره ق :
ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید
سخنی جاری نمی شود مگر اینکه رقیب عتید ( نام دو فرشته ثواب گناه ثبت کنند) نویسند
یا ایات 7 8 سوره زلزله :
و من یعمل مثقال ذره خیرا یره من یعمل مثقال ذره شرا یره
پس هر کس ، اندازه ذره کار نیک کرد ، پاداش خواهد دید هرکس ، اندازه ذره مرتکب کار زشت ، جزا خواهد دید.
2- علی علیه السلام یکی والیان چنین فرماید :
« ارفع الی حسابک واعلم حساب الله اعظم من حساب الناس
حساب کارهایت من بفرست بدان هر اینه حساب خدا بالاتر مهمتر حساب انسانها ».
3- امام موسی کاظم علیه السلام فرموده :
لیس منا من لم یحاسب نفسه فی کل یوم ، فان عمل خیرا استزاد الله منه حمدالله علیه ، عمل شرا استغفرالله منه تاب الیه[2]
از ما نیست کسیکه هر روز حساب خود نپردازد اگر کار نیکی انجام داده خداوند فزونی خواهد خدا سپاس گوید ، اگر کار زشتی مرتکب شده خداوند امرزش خواهد تو نماید».
4- روایت دیگری امده :
« اما تعلم بان الذین کله حساب
ایا نمی دانی هر اینه دین ، سرتاسر حساب محاسبه ؟ »
مرجع دستگاه نظارت کننده حکومت اسلامی :
در اسلام سه مرجع کارگزاران مدیران حکومت اسلامی نظارت دارند عبارت دیگر کارگزاران حکومت اسلامی مقابل سه مرجع خدا ، امام مردم مسئولند.
خدا نظارت مطلق کلیه اعمال حرکات فرد افراد دارد هر مسلمانی قبل هر چیز هرکس اعتقاد رفتار اعمال حتی نیات او زیر ذره بین نظارت الهی قرار دارد کوچکترین خطا ثواب او ثبت ضبط گردد چنانچه جهان پاداش مجازات اعمال خود نرسد ، سرای باقی ابدی کلیه اعمال او چه گناه چه ثواب مورد رسیدگی قرار گیرد هرکس سزای اعمال خود رسد. جامعه اسلامی ، اعتقاد معاد رسیدگی دقیق اعمال رفتار انسان جزای خوب بد ، بخشی وجود انسان تشکیل دهد نقش اساسی جهت گیریهای اعمال انسان نحوه رفتار او بعهده دارد. بهمین دلیل هر اندازه اعتقاد جامعه اسلامی بیشتر عمق انسانها نفوذ کرده باشد میزان خطا گناه کاهش پیدا کرده کمتر نیاز سایر اهرم اساسی نظارت کنترل پیدا شود یکی تفاوت اساسی نظارت بین جامعه اسلامی جوامع مادی همین نظارت نامرئی اعتقاد مردم جای گرفته است.
قران ایه 18 سوه ق فرماید :
ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید
سخنی جاری نمی شود مگر اینکه رقیب عتید نویسند.
مرجع دیگری مسئولیت نظارت کنترل مدیریت جامعه اسلامی بعهده دارد ، امام است.
منظور نظارت امام بحث ، تنها نظارت مستقیم او نیست ، بلکه علاوه مجموعه وسائل دستگاههائی یک جامعه نظارت اقدام اصلاحی جامعه بکار رود بخشی اختیارات اهرم نظارت جامعه اسلامی زیرنظر مستقیم غیرمستقیم امام ولی امر قرار دارد رهبری جامعه اسلامی همه دستگاهها وسائل شیوه گوناگون ، نظارت کنترل جامعه جلوگیری انحراف جامعه بخشهای مختلف اهداف اسلامی استفاده نماید.
بدیهی وسعت پیچیدگی سازمانهای موجود ، امکان نظارت مستقیم مقام رهبری ولایت فقیه مگر موارد خاص وجود ندارد بهمین دلیل نیاز وجود دستگاهها سازمانهای مختلف پیدا شود. اما همانطور ذکر مشروعیت همه انها امام ولی امر است. علی علیه السلام نامه فرماندهان سپاه خود نویسد فرماید :
« ولی علیکم الطاعه ، لا تنکصوا عن دعوه ، لا تفرطوا فی صلاح ، تخوضوا الغمرات الی الحق ، فان انتم لم تستقیموا لی علی ذالک لم یکن احد اهون علی من اعوح منکم ، ثم اعظم له العقوبه ، ولا یجد فیهما رخصه .
و حق من شما پیروی فرمانبرداری است، اینکه فرمان من رو برنگردانید ، کاری صلاح بدانم کوتاهی ننمائید ، سختیهای راه حق فرو روید ( متحمل رنجها گردید حق بیابید)، پس اگر شما اینها من بجا نیاورید هیچکس ، خوارتر کجروان شما نزد من نیست ، پس او بکیفر بزرگ رسانم نزد من رخصت رهائی او نمی باشد.»[3]
در نامه دیگر علی علیه السلام زیاد بن ابیه هنگامیکه حکومت بصره قائم مقام عبدالله بن عباس ، فرماید :
و انی اقسم بالله صادقا، لین بلغنی انک خنت من فیء المسلمین شیئا صغیرا او کبیرا لاشدن علیک شده تدعک قلیل الوفر ، تقیل الظهر ، ضیل الامر ، السلام
و من بخدا سوگند یاد کنم – سوگند راستی درستی – اگر بمن برسد تو بیت المال مسلمانان بچیزی اندک بزرگ خیانت کرده برخلاف دستور صرف نموده تو سخت خواهم گرفت، چنان سختگیری ترا کم مایه گران پشت ذلیل خوار گرداند ، درود انکه شایسته درود است.»[4]
بطوریکه جملات فوق ملاحظه شود موارد دیگری گفته رهبران اسلام وجود دارد ، امام حق نظارت کنترل مدیریت جامعه اسلامی بعهده دارد تحقق ، وسائل دستگاههای لازم تواند ایجاد نماید.
مرجع دیگری مسئولیت نظارت کنترل جامعه اقدام اصلاح کجیها انحراف بعهده دارد توده عظیم مردم هستند قران انها گاهی ناس تعبیر شود. نوع نظارت عموما همان نظارت عامه همگانی قران تحت عنوان امر معروف نهی منکر مورد بحث قرار گرفته زیر پس بحث نظارت مستقیم غیرمستقیم مستقلا بیان خواهیم کرد.
نظارت مستقیم غیرمستقیم
در مدیریت اسلامی نظارت تواند مستقیم باشد ، بدین معین شخص مدیر راسا امور نظارت نماید مراحل مختلف اجرای برنامه ، حضور پیدا کند. مثلا جبهه نظامی ، زمانی فرمانده ، خود شخصا قسمتهای مختلف جبهه پشت جبهه حضور پیدا کند ، مثلا وزیری مسائل حوزه وابسته حیطه مسئولیت خود شخصا مورد رسیدگی قرار داده اشکالات مستقیما زبان افراد شنود سپس نسبت رفع انها اقدام نماید ، نظارت مستقیم اعمال نموده است.