لینک دریافت فایل خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش اماده پرینت )
تعداد : 17 صفحه
قسمتی متن :
دین حکمت ودایی
ابوالفضل محمودی
چکیده
از ویژگیهای دین هندو که طور معمول پژوهشگران بدان اشاره میکنند، امیختگی پیوستگی دین فلسفه ایین است. امر مىتوان ویژه متون اصلى ایین که عنوان متون «شروتی» «وحیانی» شهرت دارند، مشاهده کرد. «وداها» که بخش اصلی ادبیات وحیانی «شروتی» تشکیل مىدهند، مهمترین متن مقدس هندو هستند که کهنترین اسناد مکتوب اقوام هندو اروپایی شمرده میشوند. اثار، افزون اندیشههای اولیه دینی هندوان، نخستین بذرهای اندیشههای فلسفی عرفانی هندو میتوان مشاهده کرد که البته ادوار بعد تحول تکامل برکنار نماندهاند.
این نوشتار ضمن معرفی ادبیات کهن مهمترین اندیشههای مطرح مجموعه دیدگاه هندشناسان مشهور اختصار گزارش دهد.
واژگان کلیدی: ودا، شروتی، هنوتئیزم، مونوتئیزم، مونیزم.
در بنیاد حیات دینی تفکر هندی متون مقدس، شروتی ادبیات وحیانی قرار دارد. مجموعه، طول شاید سه هزار سال، چنان تاثیری فرهنگ اندیشه هندی جای نهاده که سختی میتوان درخارج هند نمونهای یافت. تعبیر گدن، «هر نوع ارزیابی اشکال پیشرفتهای تفکر دینی طور طبیعی ضرورت، همینجا اغاز میشود. تحقیق بررسی ماهیت تصور تصوراتی که مردم هند الوهیت دارند، باید مرحله اول تعالیم شواهد متون معتبر موثق دینی اخذ کرد»f.Geden, 1987, 282- 30)) نخستین بذرهای اندیشه فلسفی عرفانی هندی میتوان اثار یافت؛ بنابراین، لازم جزئیات بیشتر اثار که معناى عام «ودا» نامیده میشوند پرداخته، ساختار، تاریخ، اندیشههای اصلی موجود توجه قرار دهیم.
«ودا» «شروتی» معنای گسترده ان، نام هیچ کتاب خاصی نیست؛ بلکه نام ادبیات دورهای خاص طولانی که حدود2000 سال برمیگیرد. واژه «ودا» معنای «دانش»، گویا معنای دانش مقدس است. «شروتی» (Sruti) «شرو» (Sru) گرفته شده که معنای شنیدن دارد ادبیات شروتی، ادبیاتی که اعتقاد هندوها وسیله خدا فرزانگان اهل بصیرت تعلیم الهام شده است؛ پس متون هیچ گاه وسیله انسانها تالیف نشده فقط شنیده شده است. اعتقاد انها اثار، متونی بسیار کهن تلقی میشدند، حدی کهن که گاه اعتقاد وجود داشت که انها اغاز زمانی ندارند دورهای دور نامعلوم اغاز هر افرینش پدید میایند.
به طور عام اعتقاد که متون مقدس هندو، کهنترین اسناد مکتوب نژاد هند اروپایی است. تخمین تاریخ کهنترین جزء مجموعه مشکل گمانههایی که زمینه مطرح شده نمیتوان طور قطع اثبات کرد. ماکس مولر تاریخ را1200 قبل میلاد میداند، هوگ (Haug) 2400 قبل میلاد مطرح میکند بال گنگادهر تیلاک (Bal gangahar tilak.)2400 حدس میزند (Cf. Dasgupta, 1997,v.l,P,10_ 12)
چون ادبیات ارائه دهنده دست اوردهای کلی مردم هند جهات گوناگون مدتی چنین طولانی است، ضرورت دارای ویژگیهاى متنوع است. اگر بخواهیم طور تخمینی ادبیات بزرگ نظر عمر، زبان موضوعات تقسیم بندی کنیم، چهار بخش متفاوت خواهیم یافت که عبارت اند از:
1 . سمهیتا (sam] (samhita معنای امیختن،hita یعنی قرار دادن]؛
2. براهمنهها (Brahmana )؛
3 . ارنیکهها (aranyaka = رسالههای جنگلی)؛
4 . اوپنیشادها (upanisad)؛
سمهیتا هسته مرکزی ادبیات ودایی امیختهای نظم نثر است. سایر بخشها میتوان تعلیقات، ضمایم، شروح تفاسیری دانست که موضوع هسته مرکزی مرتبط شکل گرفته است. تعبیر «ودا» معنای محدود خود، گاه فقط همین بخش اطلاق میشود همین بخش که موضوع نوشتار تشکیل میدهد. بخش، خود چهار جزء تشکیل مىشود: ریگ ودا، سامه ودا، یجور ودا اتهروه ودا.
اپینیشدها طور سنتی بخشی براهمنهها یعنی بخش نهایی شمرده میشوند؛ اما دلیل تمایز اساسی اوپنیشادها جهات گوناگون اهمیت بسیار والاتر انها، طور معمول صورت بخشی مستقل مطالعه بررسی میشوند. اعتقاد بسیاری، اوپنیشادها سرچشمه فلسفه عرفان هندی .(Cf. Hiriyanna, 1993 , 29_30)
در بخش سمهیتا، ریگ سمهیتا واتهروه سمهیتا، کهنترین بخش ادبیات ودایی جهت مهمترین بخشهای هستند میان ریگ ودا، کهنتر بوده بیشترین تاثیر تفکرات بعد داشته است. سرودها منترههایی که دو بخش باقی مانده، نه محصول یک فرد هستند، نه دستاورد یک دوره؛ بلکه احتمالا ادوار گوناگون وسیله حکیمان متعدد پدید امدهاند احتمالا بخشی انها، ویژه ریگ ودا، قبل ورود اریاها هند تالیف شده است. انها دهان دهان انتقال یافته طول زمان اضافاتی پذیرفتهاند سرانجام صورت فعلی درامدهاند .(Cf. Dasgapta,1997,14) اکنون توجه ساختار کلی مجموعه دلیل که انها طور عمده اهداف ایینی فراهم امدهاند نمیتوان انتظار داشت که تصویری منظم شفاف کلاندیشهها عقاید موجود زمان ارائه کنند. (Cf.Hiriyanna. 1993,14-15) مطلب، باید افزود که سرودها ویژه بخش اول یعنی ریگ ودا زبان سنسکریت خیلی قدیم نگاشته شده که فهم معنای دقیق اسان نیست (Ibid, 29-30) همه، تردیدی وجود ندارد که سرودهای ودایی منعکس کننده اعتقادات مهم جدی مردم کهن اریایی هستند؛ همان گونه که اتهروه ودا منعکس کننده افسانهها خواستهها امیال نیروهای غیر طبیعی طبیعی حیلهها میل انسان ابتدایی برابر تاثیر نفوذ نیروهای شیطانی (Cf. Geden, 1987, 282-3).
پرستش خدا وداها
تقریبا همه سرودهای ودایی پرستش خدایان خطاب انها سروده شده است؛ اما توجه تفاوتهایی که پیشتر اشاره کردیم، ارائه تفسیری واحد روشن پرستش ودایی امکانپذیر نیست. وداها نام مجموعهای خدایان مطرح شده بدون انکه تعداد انها طور کامل مشخص باشد. گاه شماره انها 33 ذکر شده که براساس منزلگاه انها سه گروه یازدهتایی طبقه بندی شدهاند: خدایان اسمان قبیل میترا( ورونا، خدایان فضای میانه قبیل ایندرا ماروتها، خدایان زمین قبیل اگنی سوما.
وجود اسامی مشترک میان خدایان خدایان دیگر اقوام هند اروپایی ایران یونان غیره، نشان دهنده سوابق برخی خدایان است. دلیل گذر دین هندو دو مرحله هند اروپایی هند ایرانی، پانتئون ودایی، شامل خدایان دو مرحله ماقبل هند دربرگیرنده خدایان دیگری که تصویر انها پس استقرار اریاییها هند ایجاد شد؛ قبیل الاهه رودها سرسوتی غیره.
با همه، کیفیت پرستش خدایان چگونگی اعتقاد انها که گاه همچون اگنی ارتباط نزدیکی پدیدههای طبیعی دارند، روشن نیست. وداها، همه نوع گرایش طبیعت پرستی پرستش خدایان متعدد توحید وحدتگروی میتوان مشاهده کرد. اغلب حل تعارض اعتقاد وجود دارد که حالتهای پیشین که نشانههای هرکدام انها میتوان وداها یافت، علایم گذر مرحلهای ابتدایی پرستش که همان پرستش قوای طبیعی است، صورتهای عالیتر یعنی خدایان متعدد تشخص یافته؛ هنوتئیزم ((henotheis پرستش خدایی برتر میان خدایان مونوتئیزم (monotheism) پرستش خدایی واحد سرانجام، گرایش مونیزم (monism) وحدت وجود است. اگر چنین نظریهای بپذیریم، باید بگوییم که نخستین مرحله، ارتباطی تنگاتنگ میان خدایان نیروهای طبیعی وجود دارد عبارت دیگر، انها نمود نیروهای گوناگون طبیعت قبیل طوفان باران، رعد اتش هستند؛ اما تدریج پدیدهها تجرید شده، حدودی تشخص مییابند صورت شخصیتهای انسان گونه، اما مجرد که قوای پیش گفته سلطه دارند تشکیل دهنده ذات اساس انها هستند درمیایند. عین حال، خدایان طور کامل مجزا متمایز نیستند. همان گونه که نیروهای گوناگون طبیعت قبیل طوفان ابر باران غیره ارتباطی تنگاتنگ دارند، خدایانی که انها مرتبط هستند همین خصوصیات دارایند؛ همین دلیل، خدایان گوناگون اوصافی